Toen

De Huizumerlaan is waarschijnlijk even oud als Huizum. De Huizumerlaan liep van de dropsweg van Huizum naar de Schrans. Deze straat had iets speciaals. Hij is namelijk al in het jaar 1649 verhard. Dit was erg bijzonder want de weg van Leeuwarden naar Zwolle moest hier namelijk nog 2 eeuwen op wachten. De Huizumerlaan werd verhard om te voorkomen dat het nog in een modderpoel zou veranderen als het zou regenen. Er liepen namelijk regelmatig paarden en loslopend vee overheen en dit in combinatie met regen maakt een vieze bende. Het bestraten van de Huizumerlaan was duur en om dit te kunnen betalen maakte de Huizumers de tonnen bier die zij verkochten een daalder per stuk duurder.

Toen de straat eenmaal verhard was kwamen de bewoners er al spoedig achter dat het onderhoud erg veel werk was. Dit kwam omdat nog steeds het loslopende vee en paarden veel gebruik maakte van de weg. Daarom werd ene Tobias Visscher als opzichter aangesteld, die het loslopende vee moest vastbinden en de eigenaren van het vee beboeten.

Hieronder is op het kaartje te zien waar de Huizumerlaan langs ging. In het westen van het kaartje loopt de Schrans van noord naar zuid. De Huizumerlaan verbint de Schrans met het dorp. Dit kaartje is uit de periode van 1555 - 1569.

Bron: Jacob van Deventer, 1562

In 1765 kwamen de burgers van Huizum met het initiatief om de Huizumerlaan aan beide kanten met bomen te beplanten. De Huizumers meenden dat 'het niet alleen tot sieraad van gemelde dorpe zoude kunnen strekken, maar ook des zomers bi heete dagen, tot merklijke anventage, zo voor kerkgaande als andere passanten en derhalven ten dienste van het algemeen, indied het kerkepad, tusschen de Schrans en de buurte van het dorp, geheel met boomen wierde beplant, in dier wegene, als reeds gedeeltelijk is geschied.' Belangstellende burgers van Huizum konden inschrijven hoeveel bomen zij voor hun rekening wilden nemen. Dit werd een groot succes want er konden na de inschrijvingen 180 stuks worden aangeschaft, terwijl er maar 134 nodig waren om beide kanten van de weg te beplanten. Na het planten van de bomen kregen de kerkvoogden de eigendomsrechten en de verantwoordelijkheid voor het onderhoud. Verschillende 19e eeuwse schrijvers hebben in hun teksten hun waardering uitgesproken over 'deze gezellige wandelweg'.

Bron: Tusken Potmarge & Joske II, blz. 11

In de 19e eeuw kreeg de kerk de verantwoordelijkheid voor het onderhouden van de Huizumerlaan. Hiervoor kreeg de kerk vanaf 1903 jaarlijks 200 gulden subsidie van de gemeente. Deze subsidie werd waarschijnlijk gegeven omdat in dit jaar de Schrans werd uitgebreid naar het zuiden. Alle bouwmaterialen moesten vanaf het dorp Huizum via de Huizumerlaan naar de Schrans vervoerd worden. Dit veroorzaakte beschadiging aan de bestrating van de Huizumerlaan.

Hieronder is een foto van de Huizumerlaan uit het jaar 1905. De bomen die geplant zijn, zijn hier nog duidelijk aanwezig.

Bron: Tusken Potmarge & Joske II, blz. 12

Nu

De Huizumerlaan is nog steeds in zijn volledige lengte aanwezig. De waardering van de schrijvers uit de 19e eeuw kan ik nu helaas niet meer met ze delen. Alleen daar waar de Huizumerlaan en de Schrans elkaar raken zijn nog wat bomen te zien. Voor de rest is bijna alle beplanting weg en is de weg helemaal volgebouwd met huizen en kantoren.

Hieronder is eerst een foto met de huidige situatie in de Huizumerlaan, gezien vanuit de Schrans, waar nog enkele begroeiing te vinden is.

Het is jammer dat de straat niet zo mooi meer is als op de foto uit het jaar 1905, eerder te zien op deze pagina. Maar daar ontkom je natuurlijk niet aan. Als je eenmaal bent opgeslokt door een stad, zijn dit soort straten moeilijk in zo'n groene staat te houden. Er moet ruimte gemaakt worden woon en werk gelegenheid.